==================#အပါယ်လေးပါး
(၁) ငရဲ = ချမ်းသာအနည်းငယ်မျှ မရှိဘဲ၊ မီးတောက်မီးလျှံ၊ ဒါးလှံစက်တို့၌ ခံရခြင်းကိုငရဲဟု
ခေါ်ပါသည် ။
(၂) တိရစ္ဆာန်= တရားမသိ၊ စားခြင်း၊ အိပ်ခြင်း၊ မေထုန်မှီဝဲခြင်းကိုသာ သိသောသတ္တဝါ ၊
မဂ်-ဖိုလ်မှ ဖီလာကန့်လန့်ဖြစ်သော သတ္တဝါ ။
(၃) ပြိတ္တာ= ချမ်းသာသုခမှ ကင်းဝေးသောဖုတ်တစ္ဆေ စသော သတ္တဝါ ။
(၄) အသူရကာယ်= စည်းစိမ်ချမ်းသာမြူးတူးခြင်း စသည်တို့ဖြင့် မမြူးတူးမထွန်းပတတ်သောသတ္တဝါ
#ကပ်သုံးပါး
(၁) ဒုမ္ဘိက္ခန္တရကပ် = အစာခေါင်းပါး ငတ်မွတ်ခြင်းကြောင့် များစွာသေကြေပျက်စီးခြင်း ။
(၂) သတ္တန္တရကပ် = သေစေတတ်သော ဓါး၊ လှံ၊ သေနတ်၊ စသောလက်နက်တို့ဖြင့်၊ အချင်းချင်း
တိုက်ခိုက်ထိုးခုတ်၍ များစွာသေကြေပျက်စီးခြင်း ။
(၃) ရောဂန္တရကပ်= ကူးစက်တတ်သော အနာရောဂါ ကျရောက်သဖြင့် မျာစွာသေကြေပျက်စီးခြင်း ။ ။
"မဂ်ဖိုလ် နိဗ္ဗာန် မရနိုင်သည်ကိုစွဲ၍ ရပ်ပြစ်ဟုခေါ်ပါသည်
#ရပ်ပြစ်ရှစ်ပါး
(၁) ငရဲ ။
(၂) တိရစ္ဆာန် ။
(၃) ပြိတ္တာ ။
(၄) အရူပဘုံ=(နာမ်သက်သက်သာရှိ) ။ အသညသတ်ဘုံ= ( ရုပ်သက်သက်သာရှိ ) ။
(၅) ပစ္ဆန္တရစ်အရပ် ။
(၆) မိစ်ဆာဒိဋ်ဌိ ။
(၇) ဥာဏ်ပညာမရှိသူ (ပဋိသန္ဓေအားဖြင့် ကျိုး၊ ကန်း၊ ဆွံ့၊ အ သောသူအဖြစ် ။
(၈) ဘုရားမပွင့်ရာအခါ၌ လူဖြစ်ရခြင်း ။ ။
#ရန်သူမျိုးငါးပါး
(၁) ရေ ။
(၂) မီး ။
(၃) မင်း ။
(၄) ခိုးသူ ။ (သူတပါးပစ္စည်းကို ပိုင်ရှင်မသိအောင် တိတ်တဆိတ် ယူတတ်သောသူ)
(၅) မချစ်မနှစ်သက်သောသူ ။ (မိမိကိုမုန်း၍ ပျက်စီးရာ ပျက်စီးကြောင်း ကြံတတ်သူ )
ဖောက်ပြန်ချွတ်ယွင်းခြင်းကို ဝိပတ္တိဟုခေါ်သည်။
#ဝိပတ္တိတရားလေးပါး
(၁) ဂတိဝိပတ္တိ = အပါယ်ဘုံ၌ ဖြစ်ရခြင်း ။
(၂) ဥပဓိဝိပတ္တိ = ရုပ်ဆင်းအင်္ဂါချို့တဲ့ခြင်း ။
(၃) ကာလဝိပတ္တိ = တရားမစောင့်သောသူတို့၏ လက်ထက်၌ဖြစ်ရခြင်း ။
(၄) ပယောဂဝိပတ္တိ = အကုသိုလ်တရားကိုသာ အားထုတ်၍ အကျင့်ပျက်စီးခြင်း ။ ။
"ဆွေမျိုး၊ ဥစ္စာ၊ ရောဂါ၊ အယူ ၊ အကျင့်ပျက်စီးခြင်းကို ဗျဿနဟုခေါ်သည်။"
#ဗျသနတရားငါးပါး
(၁) ဥာတိဗျသန = ဆွေမျိုးပျက်စီးခြင်း ။
(၂) ဘောဂဗျသန = စီးစိမ် ဥစ္စာ ရာထူး ပျက်စီးခြင်း ။
(၃) ရောဂဗျသန = အနာရောဂါကြောင့် ပျက်စီးခြင်း ။
(၄) ဒိဋ္ဌိဗျသန = အယူလွှဲမှား၍ ပျက်စီးခြင်း ။
(၅) သီလဗျသန = ကောင်းသောအကျင့်သီလ ပျက်စီးခြင်း ။ ။
#ဗုဒ္ဓဝင်အကျဉ်းမှတ်ရန်
လူအမည် = သိဒ္ဓတ္ထ ။
ဘုရားဘွဲ့ = ဂေါတမ ။
မိဘအမည် = သုဒ္ဓေါဒ္ဒနမင်းနှင့် မာယာဒေဝီ ။
ကြင်ယာတော် = ယသော်ဓရာ ။ (ဘဒ္ဒကဉ္စနာ)
ရင်သွေးတော် = ရာဟုလာ ။
ယောက်ဖတော် = ဒေဝဒတ် ။
မိထွေးတော် = ဂေါတမီ ။
နေပြည်တော် = ကပိလဝတ်ပြည် ။ (သက္ကတိုင်းမဇ္စျိမဒေသ)
ဖွားရာဌာန = လုမ္ဗိနီဥယာဉ် ။ ( ကပိလဝတ်ပြည်နှင့်ဒေဝဒဟအကြား)
နန်းစံနှစ် = ၁၃ နှစ် ။ (၁၆ နှစ်မှ ၂၉ နှစ်အထိ)
နမိတ်ကြီးများ = သူအို ၊သူနာ၊ သူသေ ရဟန်း ။
ဗျာဒိတ်ခံယူသောဘဝ = သုမေဓါရသေ့ဘ၀ ။
ဗျာဒိတ်ခံယူသောနေ့ = ကဆုန်လပြည့်နေ့ ။
ဗျာဒိတ်ပေးသောဘုရား = ဒီပင်္ကရာမြတ်စွာဘုရား ။
ပါရမီဖြည့်ဘက် = သုမိတ္တာအမျိုးသ္မီး ။ (ယသော်ဓယာအလောင်း)
ပါရမီဖြည့်ရာကာလ = လေးအသင်္ချေနှင့် ကမ္ဘာတစ်သိန်း ။
ပါရမီဖြည့်ရခြင်း၏ရည်ရွယ်ချက် = သတ္တဝါအများအကျိုးဆောင်ရွက်ရန် ။
ဒုက္ကရစရိယာကျင့်ရသောကာလ = ၆ နှစ်ကြာ ။ (၉၇မှ ၁၀၃ အထိ)
ကျင့်သည့်နေရာ = ဥရုဝေဠတော ။
ဘုရားဖြစ်ချိန်သက်တမ်း = ၃၅ နှစ်အရွယ် ။
ဘုရားပွင့်ရာသက်တမ်း = ၁၀၀ တမ်း ။
အလုပ်ကျွေး = ပဉ္စဝဂီငါးဦး ။ (ဒုက္ကရစရိယ ကျင့်ခိုက်)
တရားဦးဟောသည့်နေရာ = ဗာရာဏသီ မိဂဒါဝုန်တော ။
ပထမဆုံး သာဝက = ပဉ္စဝဂီ ငါးဦး ။ (သာ၀က=ဘုရား၏တပည့်သား)
နောက်ဆုံးကျွတ်သော သာဝက = သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ် ။
လက်ယာရံ အဂ္ဂသာဝက = အရှင်သာရိပုတ္တရာ ။
လက်ဝဲရံ အဂ္ဂသာဝက အရှင်မောဂ္ဂလန် ။
အဆုံးအမသာသနာ = ပရိယတ္တိ ပဋိပတ္တိ ပဋိဝေဓ ။
ကျင့်စဉ်သိက္ခာ = သီလ သမာဓိ ပညာ ။
ချမှတ်သောလမ်းစဉ် = မဇျ္ဖိမပဋိပဒါ မဂ္ဂင်လမ်းစဉ် ။
သန္ဒေယူသောနေ့ = မဟာသက္ကရာဇ် ၆၇ ဝါဆိုလပြည့် ကြာသပတေးနေ့ ။
ဖွားမြင်သောနေ့ = မဟာသက္ကရာဇ် ၆၈ ကဆုန်လပြည့် သောကြာနေ့ ။
တောထွက်သောနေ့ = မဟာသက္ကရာဇ် ၉၇ ဝါဆိုလပြည့် တနင်္လာနေ့ ။
ဘုရားဖြစ်သောနေ့ = မဟာသက္ကရာဇ် ၁၀၃ ကဆုန်လပြည့် ဗုဒဟူးနေ့ ။
ဓမ္မစင်္ကြာဟောသောနေ့ = မဟာသက္ကရာဇ် ၁၀၃ ဝါဆိုလပြည့် စနေနေ့ ။
ပရိနိဗ္ဗာန်စံသောနေ့ = မဟာသက္ကရာဇ် ၁၄၈ ကဆုန်လပြည့် အင်္ဂါနေ့ ။
တေဇောဓါတ်လောင်သောနေ့ = ၁၄၈ ကဆုန်လဆုတ် ၁၂ ရက် တနင်္လာနေ့
သမိုင်းအကြောင်း
#credit
#ရသစာပေနှင့်သီချင်းများသီးသန့်ဇုံpageမှ
#မေတ္တာဖြင့်
#ပြန်လည်မျှဝေပါသည် ။
0 Comments